Ludzkie jelita to jeden z organów, które najczęściej dotykają choroby. Zespół jelita drażliwego, choroba Leśniewskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, zapalenie nieswoiste jelita grubego, czy uchyłki w jelitach to jedynie część chorób i zaburzeń, które doskwierają wielu osobom. I o ile często samo leczenie jest trudne, tak w wielu przypadkach może pomóc dieta. Właśnie tak jest w przypadku uchyłkowatości jelita grubego.
Czym właściwie są uchyłki w jelitach?
Aby móc opowiedzieć o diecie, trzeba zacząć od wytłumaczenia, czym jest uchyłkowatość jelita grubego. Uchyłki mają postać niewielkich uwypukleń błony śluzowej oraz podśluzowej na zewnątrz światła jelita grubego. Prowadzi to do powstania „kieszonek”, w których może zatrzymywać się treść pokarmowa.
Obecnie wyróżnia się cztery podtypy choroby:
– uchyłkowatość bezobjawową, która – jak sama nazwa wskazuje – nie daje objawów i wykrywana jest przypadkiem, podczas innych badań;- objawową niepowikłaną chorobę uchyłkową – dająca delikane, lecz niegroźne objawy takie jak ból brzucha i nieregularny rytm wypróżnień;- zapalenie uchyłków – widoczne na badaniach obrazowych, charakteryzujące się obecnością aktywnego zapalenia i dające objawy związane z silnym bólem brzucha w okolicy lewego biodra, któremu może towarzyszyć gorączka. Można dzielić je ze względu na powikłane i niepowikłane.
Przyczyny i zapobieganie uchyłkom – dieta
Uchyłki w jelitach przychodzą z wiekiem (aż 50% osób po sześćdziesiątym roku życia cierpi na uchyłkowatość, a prawdopodobieństwo choroby rośnie wraz z wiekiem) i mają między innymi podłoże dietetyczne oraz genetyczne. Mówi się także, że jest to choroba cywilizacyjna, które dotyka najczęściej wysokorozwinięte kraje. Do czynników ryzyka choroby można zaliczyć także: otyłość, palenie papierosów, brak ruchu i ćwiczeń fizycznych oraz niskie spożycie błonnika.
Niestety, uchyłków w jelitach nie da się wyleczyć w żaden sposób. Dlatego tak ważne jest zachowywanie diety, które pozwala na łagodzenie objawów i reemisji choroby. W przypadku łagodnej i umiarkowanej postaci uchyłkowatości poleca się dietę lekkostrawną oraz suplementacja rozpuszczalnego błonnika. Poza tym, niezależnie od postaci choroby, zalecana jest rezygnacja z czerwonego mięsa, wysokoprzetworzonych produktów, zawierających sztuczne barwniki oraz ograniczenie produktów zawierających błonnik nierozpuszczalny, który może prowadzić do zatkania jelita grubego twardą masą. Są to między innymi: otręby z pszenicy, jęczmienia i kukurydzy, rośliny strączkowe (chociaż ich nasiona w małej ilości są zalecane), niektóre owoce i warzywa, czy nasiona dyni, słonecznika i sezamu, Zaleca się także, by nie spożywać zbyt wielu produktów wzdymających oraz unikać świeżych owoców i warzyw o drobnych pestkach takich jak winogrona, truskawki, kiwi, porzeczki, czy pomidory.
Zdecydowanie bardziej polecany jest błonnik rozpuszczalny, znajdujący się w wielu owocach np. jabłkach, gruszkach, brzoskwiniach, czy śliwkach oraz warzywach takich jak pietruszka, marchew, czy bakłażan. Poleca się także pieczywo razowe lub pełnoziarniste, pełnoziarnisty ryż oraz makaron, niewielkie ilości suszonych owoców oraz płatki pełnoziarniste. Ważne jest także regularne dostarczanie organizmowi żelaza. W przypadku choroby uchyłkowej jelita grubego ważne jest także, by zadbać o odpowiednią kondycję fizyczną i nawodnienie, a także ograniczyć spożycie alkoholu i palenie papierosów.
Na szczęście w większości przypadków choroba uchyłkowa przebiega bezobjawowo, a zadbanie o odpowiednią dietę, nawodnienie i odpowiedni styl życia pozwala zapobiec ciężkiemu przebiegowi choroby.